TRABLUSGARP SAVAŞI VE MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

TRABLUSGARP (İTALYA SAVAŞI) 1911

SEBEBİ: Siyasi birliğini geç sağlayan İtalya’nın hammadde ve pazar arayışıyla sömürge elde etme istemesi. İtalya, önce Fransa ve İngiltere’nin onayını almış ve Osmanlı Devletinden Trablusgarp’ı istemiştir. Sonra İtalyanlar Trablusgarp’ı işgal etmişlerdir.

GELİŞMESİ:Donanma yeterli olmadığından denizden kuvvet gönderilemedi.

Mısır İngiliz işgalinde olduğu için Trablusgarp’ın işgaline engel olunamamış ve müdahale edilememiştir.

Trablusgarp’ın savunması yerli halkı teşkilatlandıran Mustafa Kemal ve arkadaşları tarafından yapılmıştır.

Derne, Tobruk ve Bingazi’de savaşıldı. İtalyanlar fazla ilerleyemediler. Bunun üzerine İtalyanlar; Oniki Adayı işgal ettiler.

SONUCU: I. Balkan Savaşının çıkmasıyla Trablusgrap’daki subaylar geri dönmüş; Trablusgrap savunmasız kalmıştır. Uşi Antlaşması imza edilmiştir.

UŞİ ANTLAŞMASI

1912’de imzalanan Uşi Antlaşmasına göre;

On iki ada geçici olarak,

Trablusgrap kesin olarak İtalyanlara bırakılmıştır. (İtalyanlar On iki Ada’yı boşaltmadılar, 1945’de İtalyanlar Yunanistan’a bıraktılar.

NOT: Uşi Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti Kuzey Afrika ’daki son toprağını da kaybetmiştir.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI 30- EKİM – 1918

1 - Boğazlar İtilaf Devletlerine açılacak ve bu devletlerce işgal edilecektir. (Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerindeki egemenliği sona eriyordu. )

2- Osmanlı Devleti’nin bütün haberleşme istasyonları (telsiz, telefon) İtilaf Devletleri tarafından denetim altına alınacaktır.

3- İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya çıkarsa istedikleri bölgeleri işgal edeceklerdir. ( 7. Madde; En ağır maddedir. İşgallere gerekçe olmuştur.)

4- Ermenilere bırakılması düşünülen Doğu’daki altı ilimizde ( Vilayet-i Sitte: Erzurum, Van Bitlis Sivas, Diyarbakır, Elazığ ) karışıklık çıkarsa; İtilaf Devletleri bu bölgeleri işgal edebileceklerdir. (Bu madde Doğu Anadolu 'da bir Ermeni devleti kurmaya yöneliktir. )

5- Osmanlı orduları terhis edilecek, silah ve cephaneye el konulacak.

6- Osmanlı Devleti’nin elindeki esirler bırakılacak, Türk esirler İtilaf Devletlerinin denetiminde kalacaklardır,

7- Trablus ve Bingazi'deki bütün Türk subayları en yakın İtalyan garnizonuna; Hicaz, Yemen, Suriye, ve Irak’taki askeri birlikler İtilaf Devletleri’ne teslim olacaklardır. Öte yandan İran ve Kafkasya'ya giren Osmanlı Birlikleri geri çekilecektir.

8- Bütün liman ve tersanelerden İtilaf Devletleri yararlanacaktır.

9- İtilaf Devletleri kömür, akaryakıt ve benzeri maddeleri Türkiye'den temin edeceklerdir.

10- Bütün demiryolları İtilaf Devletleri tarafından denetim altına alınacaktır